სამხრეთ საქართველოდან თურქეთის შიდა პროვინციაში გადასახლებული ქართველების (მუჰაჯირებს) ისტორიას, მათ შთამომავალთა თანამედროვე ყოფას, კულტურასა და სხვა აქტუალურ საკითხებს მიეძღვნა ქართველოლოგიის ცენტრის სამეცნიერო კონფერენცია „მუჰაჯირები“. სამეცნიერო სესია ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ჩატარდა და მის მუშაობაში საქართველოს სხვადასხვა უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებისა და კვლევითი ცენტრის წარმომადგენლებთან ერთად, უცხოელი მკვლევრებიც მონაწილეობდნენ. „საზღვარგარეთ მცხოვრებ ქართველთა დასახლებებისა და ყოფის კვლევის“ პროგრამის ფარგლებში გამართულ კონფერენციაზე მონაწილეებმა ქართველოლოგიის ცენტრის მიერ ერთი წლის განმავლობაში წარმოებული კვლევა-ძიების შედეგები შეაჯამეს.

ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ქართველოლოგიის ცენტრის ორგანიზებით ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში X სამეცნიერო კონფერენცია ჩატარდა. სესია გახსნა და სამეცნიერო პროექტების (შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტი „კლარჯეთი” (№31/69), სამეცნიერო პროექტი „მუჰაჯირები...” (დამფინანსებელი აჭარის არ მთავრობა) 2013 წლის ანგარიში საზოგადოებას წარუდგინა პროექტების სამეცნიერო ხელმძღვანელმა, პროფესორმა მამია ფაღავამ. პროფესორ-მასწავლებლებმა: მალხაზ ჩოხარაძემ, თინა შიოშვილმა, ზაზა შაშიკაძემ, ნუგზარ მგელაძემ, რამაზ ხალვაშმა, მაია ბარამიძემ, დოქტორანტმა მეჰმედ ალი ქესკინმა და სხვ. მოხსენებები წარმოადგინეს ისტორიული კლარჯეთის ფოლკლორის, ეთნოლოგიის, ისტორიისა და კლარჯული კილოს პრობლემებზე. შრომები და 2013 წლის ზაფხულის კომპლექსური ექსპედიციის მიერ მოპოვებული დიალექტოლოგიური და ფოლკლორული მასალები (ლექსიკონითურთ) დაიბეჭდება ქართველოლოგიის ცენტრის „კრებულის” VIII ტომში.

შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის 2012 წლის საგრანტო კონკურსში გამარჯვებული სამეცნიერო პროექტის “კლარჯეთის” ფარგლებში წარმოებული კვლევა-ძიებისა და ექსპედიციის შედეგების წარდგინება გაიმართა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. პროექტს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მეცნიერთა ჯგუფი (სამეცნიერო ხელმძღვანელი - სრული პროფესორი მამია ფაღავა, მენეჯერი - სრული პროფესორი მალხაზ ჩოხარაძე) ახორციელებს და მიზნად ისახავს ისტორიული კლარჯეთის შესწავლას. სამეცნიერო პროექტის ფარგლებში მკვლევრები 3-12 აგვისტოს ბორჩხისა და მურღულის რაიონებს იკვლევდნენ. მეცნიერთა შეფასებით, მოპოვებული მასალები საყურადღებოა სამხრული კილოების, ფოლკლორის, ეთნოლოგიის და ზოგადად სამხრული ყოფისა და კულტურის შესასწავლად.

მუდმივმოქმედი სამეცნიერო სემინარის „საზღვარგარეთ მცხოვრებ ქართველთა დასახლებებისა და ყოფის კვლევის“ ფარგლებში ასოცირებულმა პროფესორმა მალხაზ ჩოხარაძემ სტუდენტებსა და პროფესორ-მასწავლებლებს კლარჯეთში წარმოებული ექსპედიციის აღმოჩენა - ძეგლის წმიდა გიორგის ეკლესია გააცნო. ისტორიული წყაროების მიხედვით, სალოცავი მოხსენიებულია „ქართლის ცხოვრებაში“, ჟამთააღმწერლის ასწლოვან მატიანეში, მე–19 საუკუნიდან ნახსენები აქვს არაერთ მკვლევარს, თუმცა ბოლო პერიოდამდე უცნობი იყო მისი არსებობა. ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის 2010 და 2011 წლების ექსპედიციების წევრებმა (მალხაზ ჩოხარაძე, მამია ფაღავა, ზაზა შაშიკაძე) აღმოაჩინეს, რომ დღემდეა შემონახული ტოპონიმი ძეგლი და ძეგლის წმინდა სალოცავის ნაშთები.

განათლებისა და მეცნიერებათა ფაკულტეტის ფილოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის მამია ფაღავას წიგნის „შავშური ჩანაწერების” პრეზენტაცია შედგა. ნაშრომში აღწერილია თურქეთის საქართველოში განხორციელებული საველე ექსპედიციების შთაბეჭდილებები, აქ არსებული მატერიალური კულტურის ძეგლები და მათი მდგომარეობა. ავტორი წიგნში ასევე მოგვითხრობს ექსპედიციის წევრებსა და ჭოროხის ხეობის მკვიდრ ქართველებზე. პროფესორი მამია ფაღავა წლების განმავლობაში სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს, ისტორიულ ტაო-კლარჯეთს იკვლევს. 1995 წლიდან დღემდე იყო ორგანიზატორი და ხელმძღვანელი შავშეთში, კლარჯეთში, ტაოში, სპერში და ლაზეთში წარმოებული სამეცნიერო ექსპედიციებისა.